YAVUZ HAKAN TOK ''ELİF KAYA''YI DEĞERLENDİRDİ!

BİRAZ SARI, BİRAZ SİYAH…

ELİF KAYA – “ELİF KAYA”

Yarısı siyah, yarısı sarı saç stiliyle altı kalın kalın çizilmiş akılda kalma çabası ya da beylik tabiriyle “imaj çalışması”, ‘90’lar popunu anımsatıyor. Albümün çıkış şarkısı ise ‘70’lerden. Yasmin Levy’den bir şarkı da var albümde, bir Gaziantep türküsü de… Elif Kaya’dan ve kendi adını taşıyan ilk albümünden söz ediyorum.  Geçtiğimiz günlerde Poll Production etiketiyle piyasaya çıkan albüm, Elif Kaya’nın müzikte tutturacağı yol hakkındaki kararsızlığını göstermekle kalmıyor; dinleyicinin de kafasını karıştırıyor.

Mustafa Sandal ve Hande Yener’in vokalistliğini yapmış Elif Kaya. Bir dönem de solo sahne programlarına çıkmış. Onun sesini ilk kez 2009 çıkışlı “Karizma” adlı Mustafa Sandal albümünde Sandal’la birlikte söyledikleri “Var mısın Yok musun?” adlı şarkıda duymuştuk. 2011 yılında ise bu defa Sinan Akçıl’ın ilk albümünde, Akçıl’la birlikte “Bana Uyan” adlı şarkıyı seslendirmişti. Bir de televizyon tarihimize başarısız ses yarışmalarından biri olarak yazılacak Veliaht’ta Hande Yener’in “veliaht”ı olarak yarışmış, aslında geniş kitlelere adını da böylece duyurmuştu. Ses rengi Hande Yener’le uzak yakın ilgisi olmayan Kaya’nın o yarışma bulunması belli ki bir Poll Production projesiydi. Nitekim uzun süredir hazırda bekleyen albüm de geçtiğimiz günlerde nihayet satışa sunuldu.

Sakin bir şarkı söyleme stili var Elif Kaya’nın. Türk popunun ana akımında böylesi seslere ve şarkı söyleme biçimlerine çok şans verilmez. Alternatif kulvarda ise aksine geçer akçedir. Nereden baktığınıza bağlı olarak Kaya’nın vokalleri kulağınızı okşayabilir de; zayıf da bulabilirsiniz. Bu noktada doğru şarkı seçimi önemli tabii ama bu albümde o doğruyu arayıp bulmak yerine, her bir türü denemek amacı güdülmüş sanki.

Albümde iki ‘70’ler “cover”ı var. Zerrin Zeren’in sesinden kulaklara yer etmiş “Karanlık Dünyam”, aynı zamanda albümün ilk klip şarkısı olarak seçildi. Şarkı, elbette kartonette yazıldığı gibi “anonim” değil; Yunan müziğinin efsane şarkıcı/bestecilerinden, çok sayıda Türkçe şarkı da seslendirmiş Stelio Kazancidis’in bir bestesi. Enteresan da bir hikâyesi var bu şarkının. Yunan AEK futbol takımının ünlü futbolcusu Mimis Papaioannou, ‘70’lerin başında AEK marşını plak yapar ve bu plak kıyametler koparır, büyük satış rakamları yakalar. Papaioannou, Kazancidis’in yakın arkadaşıdır ve ona şarkı söyletme fikri de Kazancidis’ten çıkmıştır. İşte o 45’lik plağın B yüzünde yer alır bu şarkı. Bir aşk şarkısıdır ve Papaioannou bu şarkıda bir takımının marşını söyleyen bir futbolcu değil; bir şarkıcıdır. Nitekim bu plak sonrasında birkaç plak daha yapar, sonrasında futbol kariyerine devam eder ama AEK marşı yıllar boyunca onun sesinden çalınmaya devam eder. 

İşte o plağın B yüzündeki “Mes̱’tin Fotia Mou” ise Türkçe’ye iki farklı isim tarafından adapte edilir. Bunlardan birini Neşe Karaböcek seslendirir ve “Atsan Atılmaz Satsan Satılmaz” adı verilmiş bu şarkının sözlerini Ülkü Aker yazar. Diğer adaptasyon ise Zerrin Zeren’in Türkçe sözlerini yazdığı ve söylediği “Karanlık Dünyam” olur.

“Karanlık Dünyam”ın bu yeni versiyonunda gerek Selim Çaldıran’ın düzenlemesi, gerekse Elif Kaya’nın yorumu hem eskinin tadını koruyor, hem de bu az bilinen şarkıyı yeniymiş gibi dinletebiliyor. Yani doğru bir “cover” olmuş denilebilir. Ama albümde iki farklı versiyonla yer alan “Kader Çıkmazı” için aynı şeyi söyleyebilmek pek mümkün değil. Sözleri Mehmet Yüzüak’a, bestesi Norayr Demirci’ye ait bu şarkıyı ilk kez Kamuran Akkor söylemiş, 2003 yılında Cenk Eren yeniden seslendirilmiş ve hatta albümünün de isim şarkısı yapmıştı. Bu albümdeki akustik düzenleme ne kadar doğruysa, “Club Versiyon” o kadar yanlış ve yersiz geliyor kulağa. Ancak daha önemlisi, Elif Kaya’nın şarkıcı olarak bu şarkının üstesinden gelebildiğini söylemek çok zor…

Albümdeki bir başka “cover” ise sözleri Ülkü Aker’e, besteci Norayr Demirci’ye ait “Sarıl Bana”. Ajda’nın 1993 yılında seslendirdiği bu her bakımdan oryantal şarkıyı “pop-rock” bir düzenleme ile seslendiriyor Elif Kaya. Şarkının ilk dörtlüğündeki “Sanki solmuş gül gibi” cümlesi uçmuş, yerine ikinci tekrardaki “Deli olurum deli” gelmiş. Neden? Onu bilmiyoruz. Maksat bir Ajda “cover”ı ise, Ajda kariyerinin en zayıf şarkılarından birini seçmek niye? Şarkının tek cazibesi oryantal ve kıvrak ritmi nedeniyle ticari olması iken, onu da yok edip bu hale getirmek niye? Onu da bilmiyoruz.

“Gaziantep Yolunda” türküsü ise başka şaşırtıcı seçim olarak karşımıza çıkıyor albümde. “Chill-out” düzenleme şahane ama keşke Elif Kaya’nın sesine uygulanmış Melodyn efektleri bu kadar belirgin olmasaydı. Bir de tabii yine albümün bütününe baktığımızda bu türkünün neden albüme girdiğini de anlamak mümkün değil.

Bir de “Naci En Alamo” var albümde. Hani 2000’lerin başında Vengo filminin şarkısı olarak bilinen o meşhur şarkı. Orijinali bir çingene ezgisinden yola çıkılarak Yunan müzisyen Dionysis Tsaknis tarafından bestelenen, ilk kez Giorgos Katsaris tarafından seslendirilen ve “Balamo” adını taşıyan şarkı, daha çok Eleni Vitali’nin sesiyle tanınmıştı. Şarkının İspanyolca versiyonu “Naci En Alamo” ise önce Vengo filminde, Remedios Silva Pisa’nın daha sonra ise Yasmin Levy’nin sesiyle yer etti hafızalara.

Şarkının Türkçe versiyonunu ise Melih Cevdet Anday’ın şiirinden esinlenmeyle Sezen Aksu yazmış ve “Rahatı Kaçan Ağaç” adlı bu versiyonu ilk kez 2008 yılında Ayça Tekindor seslendirmişti. 2010 yılında ise bu defa Suat Aydoğan seslendirdi. Albümlerinde yer vermedi ama şarkının Sezen Aksu’nun sesinden “demo” versiyonunu internet üzerinden dinlemek de mümkün.

“Naci En Alamo”yu Elif Kaya hem İspanyolca, hem de Zeynep Talu’nun yazdığı Türkçe sözlerle, “Bana Dokunma” adıyla seslendirmiş bu albümde. Sezen Aksu adaptasyonu, Yunan orijinalinin izlerini sürüyordu; bu adaptasyon ise İspanyolca versiyonu üzerinden yapılmış haliyle. Tabii İspanyolca sözler de “Vengo” filminin aynı zamanda bir müzisyen olan yönetmeni Tony Gatlif’e ait; albüm kartonetinde yazdığı gibi Yunan besteci Dionysis Tsaknis’e değil. Bu şarkı da Elif Kaya çapında bir şarkıcı için iddialı bir seçim olmuş. Bir şekilde hakkını veriyor vermesine ama eğer Yasmin Levy versiyonu ile kıyaslamazsanız.

Albümün bir başka sürprizi ise 2012 yılında kaybettiğimiz Ertuğ Ergin, hem bestesi, hem de sesiyle karşımıza çıkması. “Zıtlar Dünyası” adını taşıyan bu şarkı, albümün en iyi şarkılarından biri ama elbette hiç mi hiç ticari bir şarkı değil. İkinci versiyonda ise Ertuğ Ergin şarkıyı gitarla çalarak söylüyor, Elif Kaya da ona eşlik ediyor. Ergin’in son kayıtlarından biri olması hasebiyle kıymetli bir kayıt bu. İyi ki konmuş bu albüme.

Bir de Elif Kaya’nın kendi besteleri var: “Gerçek Lazım”, “Olmuyor Denedim” ve “Nerdeydin Dün Gece”. Bu son şarkının sözlerine Berksan da katkıda bulunmuş. “Gerçek Lazım” ve “Olmuyor Denedim”, Kaya’nın sesine yakışan, sakin, bir parça Göksel şarkılarını anımsatan şarkılar. “Olmuyor Denedim”in “rock” versiyonu da var albümde ilaveten. Buna amenna; çünkü şarkı bu düzenlemeyi de kaldırıyor. “Neredeydin Dün Gece” ise albümün bir başka “club” şarkısı. Basit bir melodi ve sonsuz tekrarlarla türün tipik bir örneği… Şarkının tamamen elektronik düzenlemesi ise Batu Çaldıran tarafından yapılmış.  

Zaten imaj yeterince iddialı olduğundan olsa gerek, hem Tayfun Çetinkaya tarafından çekilen fotoğraflar, hem de beyaz fonlu kartonet tasarımı alabildiğine sade. Kitapçıkta tam üç sayfa tutan teşekkür kısmını ise Elif Kaya’nın ilk albüm heyecanına bağlamak lazım sanırım.

İki renkli saç modelinin çağrıştırdığı kararsızlık, albümün bütününde de kendini gösteriyor, başta da söylediğim gibi. Bu yüzden imaj çalışmasının bilerek ya da bilmeyerek doğru bir yere işaret ettiği bile söylenebilir. Buna karşın, bütün bu karmaşaya rağmen Elif Kaya’nın bu albümle bir şekilde dikkat çekeceği öngörülebilir. O olmazsa bu olur, o tutmazsa bu tutar mantığı doğru bir strateji midir tartışılır ama Kaya’nın yola yapayalnız ve desteksiz çıkmış birçok meslektaşına kıyasla avantajlı pozisyonda olduğu da bir gerçek.

YAVUZ HAKAN TOK, HAYAT MÜZİK, KASIM 2014, İSTANBUL